Bitaraplygyň şanly senesi mynasybetli Çary Nurymowyň eserlerinden düzülen konsert Magtymguly teatrynda ýaňlandy

Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynyň sahnasy ýene-de bir gezek sungatyň üsti bilen döwlet syýasatynyň il-ýurt bähbitli esasy ýörelgeleriniň ähmiýetine akyl ýetirmek üçin şowhunly meýdança öwrüldi. Ýaňy ýakynda Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna bagyşlanyp geçirilen «Bitaraplygyň waspy – dillerde dessan» atly konsert diňe bir Türkmenistanyň halk artisti, kompozitor Çary Nurymowyň biri-birinden ajaýyp eserlerini tomaşaçylara hödürlemek bilen çäklenmän, eýsem, onuň baý simfonik mirasynyň parahatçylyk we hoşniýetli goňşuçylyk ýaly häzirki zaman gymmatlyklary bilen nähili sazlaşýandygyny hem aýdyň görkezdi.

Dabaraly çäre kompozitoryň “Dessan-konserti” eseri bilen açylyp, ol pianinoçy Agajan Amadowyň ýerine ýetirmeginde we Nury Muhyýewiň ýolbaşçylygyndaky M. Kulyýewa adyndaky TMK-nyň kamera orkestriniň sazandarlygynda, klassyk eseri ussatlyk bilen ýerine ýetirmegiň ajaýyp nusgasyna öwrüldi. Fortepianonyň ýokary setirleri we kirişli saz gurallarynyň ýumşak demi diňe bir sazy däl, eýsem, asudalygyň we içki güýjüň filosofik temasyny hem görkezdi.

Soňra kompozitoryň çuň mazmuny we meşhurlygy bilen tapawutlanýan eserleriniň biri bolan Fortepiano we orkestr üçin konsertiniň Üçünji bölümi ýaňlandy. «Türkmeniň Altyn asyry» bäsleşiginiň ýeňijisi Aşyr Aşyrowyň orkestr bilen çykyşy ussatlygy we duýgulylygy bilen tapawutlandy.

Konsertde aýdym lirikasy aýratyn orun tutdy. Magtymguly Pyragynyň sözlerine döredilen «Armanym galdy» atly aýdym Ýusup Ataýewiň we kamera orkestriniň örän täsirli ýerine ýetirmeginde, ýokary poeziýanyň we çuňňur saz intonasiýasynyň sazlaşygyny görkezdi. Bu diňe bir aýdym däl-de, eýsem, elýetmez arzuwlary we ebedi gözellige ynamy beýan edýän milli ruhuň manysydyr. Pälwanmyrat Bakyýewiň we Çynar Gultyýewanyň ýerine ýetirmeginde «Toý aýdymy» eseri tomaşaçylaryň göwünlerini açyp, kompozitoryň ukybynyň dürli-dürlüdigini görkezdi.

Kowus Bäşimowyň ýolbaşçylygyndaky Kamera orkestri «Baýramçylyk uwertýurasyny» hödürledi. Bu bölekde dirižýoryň ussatlygy baýramçylyk ruhuna doly laýyk gelýän her bir sesi döredijilige we optimizme bagyşlanan sena öwürdi.

Kamera orkestriniň iň ýokary nokady «Türkmenistan — gözel mekan» atly eser boldy. «Mukam» skripkaçylar ansamblynyň (çeper ýolbaşçysy Garold Neýmark), pianinoçy Maýa Maksudowanyň we dutarçy Aýmyrat Saparmyradowyň ýerine ýetirmeginde bu eser klassyk kirişli saz gurallarynyň sesini milli saz guralynyň ýörelgeleri bilen sazlaşdyrmagyň aýdyň sapagyna öwrüldi, gül açýan Watanyň bitewi saz keşbini döretdi.

Agşamyň ahyrynda, kompozitoryň döredijiliginiň belent ähmiýetini tassyklaýan Üçünji “Maru-Şahu-Jahan” simfoniýasy ýaňlandy. Döwletmämmet Ökdirowyň ýolbaşçylygyndaky TMK-nyň simfoniki orkestri tarapyndan ýerine ýetirilen bu uly göwrümli eser ajaýyp jemleme boldy we saz ussadynyň filosofik giňişligini, onuň taryhy temalary ebediligiň diline geçirip bilýän ukybyny nygtady.

Bu konsert Çary Nurymowyň hatyrasyna berlen hormatyň aýdyň şaýatlygy boldy. Ol hemişelik Bitaraplygyň ýöne bir syýasy adalga däl-de, eýsem, medeniýetde berk ornaşan milli filosofiýadygyny ynamly subut edýär. Nurymowyň mertebe, jomartlyk we ýagşylyk bilen doldurylan sazy, parahatçylygyň we döredijiligiň türkmen häsiýetiniň we onuň çeperçilik nyşanynyň aýratynlygyny tassyklaýan, klassyk sazy bilen häzirki zamanyň arasyndaky köpri bolup çykyş edýär. Zaldaky uzak dowam eden el çarpyşmalar diňe bir ýerine ýetirijilere däl, eýsem, ussadyň mirasynyň özünde saklaýan baky ideýasyna hem bagyşlandy.

Almowowa Dünýägözel,

Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyñ «Jemgyýeti öwreniş ylymlary» kafedrasynyñ mugallym-öwrenijisi.